Một thập kỷ 'Đám cưới chuột'

TP - Đám cưới chuột- bài hát ngắn nhưng có sức
bền dai dẳng. 10 năm kể từ khi bài hát thành hình cũng là chặng đường
phấn đấu từ một hit trong làng nhạc rock tới một ca khúc thịnh hành từ
lứa tuổi mẫu giáo.

Từ trái sang: Bùi Quang Huy, Lê Anh Quân, Lê Tiến Đạt, Nguyễn Hồng Long - Ảnh: Thái Thanh Trà

Giống
như mọi bài hát của Gạt Tàn Đầy (gồm các thành viên: ca sĩ Lê
Tiến Đạt, guitar Bùi Quang Huy, trống Lê Anh Quân, bass Nguyễn Hồng
Long), Đám cưới chuột không có bản nhạc. Ai đó đưa ra một nét
nhạc, rồi mỗi người góp vào một câu. “Cứ đánh linh ta linh tinh, ra cái
gì thì ra” - Lê Tiến Đạt miêu tả.

Vì sao kết quả của lần đánh linh tinh đó lại ra Đám
cưới chuột? Có thể do Đạt bị bức tranh treo đầu giường ám ảnh. Hồi đó,
thanh niên Hà Nội rộ lên trào lưu sang làng tranh Đông Hồ chơi. Trong bộ
tranh ông anh mang về, Đạt kết nhất Đám cưới chuột, xin về treo - lồng
cả vào đồng hồ.

Thế là ngày ngày cứ ngước mắt xem giờ lại thấy nào là
chuột, là cá, là mèo... Nhất là hồi ấy Đạt còn làm pha rượu ở khách sạn,
hay về khuya.

“Khi viết lời, tôi muốn đặt góc nhìn vào nhiều nhân vật
khác nhau. - Đạt cho hay - Tuy chả có vẽ con chuột nào cô đơn cả, nhưng
mình tưởng tượng là có thể có một con như thế. Xem tranh ai cũng nghĩ
ngợi mà...”

Rước dâu tưng bừng/Một mình ta cô đơn chốn góc hang.
Người viết để ý cả những nhân vật không tham dự vào bức tranh: Lang
thang chốn bãi hoang có một cô chuột đồng... Ngân nga mấy khúc ca có một
con chuột gầy”.

Lần đầu tiên, Đạt hát lên những lời này, cả ban quăng
đàn, lăn ra cười” - Bùi Quang Huy nhớ - “Đạt tất nhiên không cười -
Nguyễn Hồng Long tiếp lời - Lần đầu tiên trình diễn Đám cưới chuột ở
giải Đĩa Nhạc Xanh, chúng tôi nhìn thấy rõ khán giả cười như thế nào.
Khán giả Bài hát Việt lần đầu nghe thấy bài này cũng có phản ứng tương
tự”.


Nhưng
lời của bài hát ban đầu lại bằng tiếng Anh: We are bringing bird to
the cat of land/ We are bringing fish to the cat of land... Đơn
giản vì ca sĩ kiêm người viết lời khi đó thích hát bằng tiếng Anh. Hai
câu trên là tất cả những gì Đạt còn nhớ về lời Anh của bài hát.

Sự phản đối của Long và Huy: “Viết về tranh Đông Hồ mà
lại dùng tiếng Anh”, cộng với Liên hoan Ban nhạc Sinh viên toàn quốc
tranh giải Đĩa Nhạc Xanh hè 1998 yêu cầu 2/3 số bài dự thi phải có lời
Việt khiến Đạt buộc phải “dịch” ra thành: Ai mang cá đến cho con mèo
hoang tàn ác/Ai mang cá đến cho con mèo hoang say mèm...

Công việc chuyển ngữ hoàn tất trước khi thi đâu có 3
ngày. Ban nhạc đoạt giải Khuyến khích và đem lại cho khán giả sự ngạc
nhiên, và một hy vọng vào một thứ nhạc rock đậm chất Việt hơn. Nhưng
phải gần chục năm sau, Đám cưới chuột mới thực sự phổ cập - không chỉ
trong nội bộ rockfan với nhau.

Sau khi một người bạn của nhóm tham gia Bài hát Việt,
Gạt Tàn Đầy thấy “ngon ăn”, tháng 10/2006, quyết tâm gửi Người hóa
cáo đi thi, Đám cưới chuột chỉ là dự bị. Nhưng Cáo bị cho
ra rìa, Chuột lên sàn đấu và giành được ngay giải Bài hát của tháng với
nhận xét của Hội đồng nghệ thuật: “Rock nhưng đậm chất dân gian”.

Cuối năm, ban nhạc được đề cử vào 2 hạng mục (kể cả Bài
hát Pop-rock đương đại nổi bật) và giành giải Nhạc sĩ ấn tượng. Tuy
nhiên, ban nhạc có vẻ không tận dụng được bước đà này.

Tháng 5/2007, Đám cưới chuột còn đứng số 1
trong Top10 của sóng phát thanh XoneFM. Nó đương nhiên là bài hát nổi
tiếng nhất của Gạt Tàn Đầy.

Nhưng ban nhạc đang than “chán Chuột lắm rồi”. Những
bài hát mà họ thích như Chùm nho chín mọng, Phở, Người hóa cáo... thì
xem ra chẳng mấy ai nhắc nhở- chắc phải đợi quãng 10 năm nữa! Long:
“Mình có nhiều bài nữa, sao mọi người không thích! Nghĩ cũng tủi thân”.

Sau khi lên ti vi, Chuột thu gom được nhiều cảm tình
của các bạn trẻ... 5 - 6 tuổi. Đạt có fan là bạn của mấy đứa cháu. Anh
vẫn nhớ hình ảnh trước cửa rạp Hòa Bình (TPHCM), cậu bé còi còi chắc mới
học lớp 1 cứ bám vào cửa sắt mà la: “Đám cưới chuộc!” (giọng Sài Gòn).

Lũ trẻ thống nhất gọi Đám cưới chuột là bài “mèo béo”
(Ung dung ngắm rước hoa có một con mèo béo). “Chắc do hai từ này nghe
ngồ ngộ. Chắc là tụi nó không thích chuột” - Đạt lý giải - Người lớn
cũng ghét chuột, thích mèo”. Đám cưới chuột - vẻn vẹn 2 câu nhạc ngang
phè- đủ đơn giản đề các rocker mẫu giáo cũng trình diễn được. Với gợi ý
của người viết, Đạt bắt đầu nghĩ tới hướng sáng tác cho thiếu nhi.

Hiện ban nhạc vẫn chia đôi, nửa làm việc trong Nam, nửa
ngoài Bắc; và đều phát triển những công việc và kế hoạch riêng - không
liên quan đến âm nhạc.

Long than thở, anh đã đưa rất nhiều ý tưởng lên hòm thư
chung của ban, nhưng mãi chẳng thấy ai input (có thể hiểu là “kết nối
và phát triển ý tưởng”): “Nhắc mãi cũng ngại. Đã xác định chơi, không ép
được nhau.” Tết năm ngoái, nhân dịp đoàn tụ ở Hà Nội, cả ban cùng nhau
làm được mấy bài. Tết năm nay, Long ở lại TPHCM...